Reagentler için tepkimeye giren yan reaktifler diyebiliriz. Aslında onlar da reaktifler ama atom sayısı olarak daha az olunca esas yapıya "eklenen" reaktif sıfatını almış oluyorlar. Bir de reagentin tamamı reaksiyona girmemektedir diyebiliriz. Örnek vermek gerekirse, en basitinden, bir karboksilik asit esterinin indirgenmesinde kullanılan LiAlH4 bir tür reagenttir. Organik kimyada sık sık karşımıza çıkar ve ezber gibi gözükür. Fakat onlar aslında organik kimyanin "alfabesidir". Benzer reagentler arasındaki farklar Reagentleri organik kimyanin alfabesi olarak adlandırmıştım. Reagentlerın doğru yerde kullanılması düzgün kelime ve cümleler kurmaya benzer. Benzer özellikteki reagentler arasındaki farkları bilmek organik kimyada büyük avantaj sağlar. Mesela, yükseltgeme tepkimeleri için kullanılan bir çok yükseltgen reagent vardır. Ama bunlardan bazıları, istediğimiz yükseltgenme basamağında dururken, kimisi kuvvetli yükseltgen oldukları için köküne kadar yükseltgerler. İndirgeme reagentleri için de benzer şeyleri söylemek mümkün. Dolayısıyla nerde hangi reagenti kullanacağını bilmek organik kimyanın olmazsa olmazlarındandır. Reagentler ile Reaktiflerin Farkı Bu aslinda tam bir netlige kavusturulamamis bir konu. Ama genel olarak soyle basit bir ayrim yapabiliriz. Organik tepkimeleri yazarken kullandigimiz okun üzerine yazdiklarimiz reagent (cözücüler haric tabii), okun solun yanina yazdiklarimiz da reaktif (reactant) oluyor. E dogal olarak da okun sagindakiler de ürün (product) olmus oluyor. Peki neleri okun üzerine yazariz? Tepkimeye giren atom sayisinca oldukca fazla olan moleküle reaktif denilir. Mesele ingirgeme tepkimesi yapmak istiyoruz bir esteri. Burada ester reaktif; ingirgemek icin kullanacagimiz LiAlH4 ise reagent olmus olmaktadir. Bu basit bir örnek oldu ama yeterince aciklayici sanirim. Yine de bir örnek daha: Burada siklohekzanon ve izopropil amin reaktif olup, potasyum karbonat reagent, etanol ise cözücüdür. Olusan imin bilesigi ise ürün olmaktadir dogal olarak. Ve sunu da unutmamak gerekir, her tepkime de illa ki reagent olacak diye bir sart yok. Ama genel olarak bakildiginda organik kimyanin bir cok tepkimesinde reagent kullanilir. Salih Özçubukçu
